Woekerpolisaffaire

De woekerpolisaffaire is een grote en omvangrijke affaire betreffende de financiële dienstverlening van verzekeraars. In 2006 kwam naar aanleiding van het televisieprogramma Tros Radar aan het licht dat verschillende verzekeraars op zeer grote schaal miljoenen houders van verzekeringspolissen te veel kosten hadden laten betalen. Deze kosten moesten de verzekeringsnemers betalen voor de zogenaamde beleggingsverzekeringen. Beleggingsverzekeringen zijn verzekeringen waarbij de door de verzekeringsnemer betaalde premies worden belegd in beleggingsfondsen. Wanneer de consument over een langere periode premie betaalt en deze premies worden belegd in succesvolle beleggingsfondsen wordt in beginsel een vermogen opgebouwd. Dit opgebouwde vermogen kan vervolgens worden gebruikt voor bijvoorbeeld het aflossen van de hypotheekschuld of het opbouwen van een pensioen.

De beleggingsverzekering konden consumenten niet zelf faciliteren. Het beleggen van de premies werd gedaan door verzekeringsmaatschappijen. Voor het beleggen en beheren van de gelden werden kosten bij de consumenten in rekening gebracht. Deze kosten, zo bleek, waren echter zeer hoog en veel hoger dan de gedupeerden wisten. Vanwege deze hoge kosten kwamen de beleggingsverzekeringen bekend te staan als woekerpolissen. Ook bracht de verzekeraar veelal verborgen kosten in rekening. Hiervan waren de consumenten niet op de hoogte. De in rekening gebrachte kosten werden niet belegd in de fondsen maar gingen rechtstreeks naar de verzekeraars toe. De kosten liepen zodanig hoog op dat ze wel de helft van de ingelegde premie konden bedragen. Deze bedragen werden dan niet belegd en leverden de consument aan het einde van de looptijd dus niets op. Het doelvermogen – het vermogen dat de consument voor ogen had om op te bouwen – werd derhalve niet behaald.

Nadat de woekerpolisaffaire aan het licht kwam wierpen twee partijen zich op om de consumenten te helpen bij het krijgen van een vergoeding voor de gelede schade en het verbeteren van de woekerpolissen. Deze partijen waren de stichtingen Woekerpolis claim en Verliespolis. Na onderhandelingen met verschillende verzekeraars is er met de meesten een akkoord overeengekomen. Dit akkoord werd gepresenteerd als een overwinning voor de gedupeerden. Kosten zouden verder worden gelimiteerd, te veel betaalde kosten zouden worden vergoed en ook over het misgelopen rendement zouden kosten worden vergoed. Nadere bestudering van deze schikkingen leverden echter meer hoon dan applaus op. Het akkoord zou niet meer dan tien procent van de geleden schade vergoeden. Waar de schade door Professor Arnoud Boot werd begroot op 20 a 30 miljard euro werd slechts een fractie hiervan (2,5 miljard) aan de aangesloten gedupeerden vergoed.

De slechte schikking was voor gedupeerden reden om een gang naar de rechter te maken. Als het niet op een nette wijze geschikt kon worden moest de rechter maar een oordeel vellen over de woekerpolissen. De aangespannen rechtszaken wierpen vervolgens zijn vruchten af. Zo bepaalde de Hoge Raad dat verzekeraar Aegon door haar handelswijze tegenover haar klanten op onrechtmatige wijze had gehandeld. Daarom bepaalde de rechter dat Aegon het veel geïncasseerde premiebedrag aan haar klanten moet terug betalen. Verschillende rechtbanken deden daarna en daarnaast uitspraak in het voordeel van de gedupeerde polishouders. Zo oordeelde rechtbank in Haarlem dat gedupeerden hadden gedwaald bij het aangaan van de woekerpolis. Bij de juiste voorstelling van zaken betreffende het vooruitzicht van het rendement op de polis hadden deze woekerpolisslachtoffers geen beleggingsverzekering afgesloten, zo oordeelde de rechter. Derhalve bepaalde de rechter dat de verzekeraar de houder van de woekerpolis een schadevergoeding moest betalen. Niet alleen de Haarlemse rechter oordeelde in het voordeel van de gedupeerden. Ook de Goudse rechter kwam tot dit oordeel. Volgens de rechter in Gouda had Falcon (ASR) har zorgplicht geschonden. De kosten waren zodanig onduidelijk en verborgen dat het niet van de consument kon worden verwacht dat deze dit kon begrijpen.

Deze recente successen sterken de gedupeerden van woekerpolissen erin dat het zinvol kan zijn om op te komen tegen de door verzekeraars in rekening gebracht hoge en verborgen kosten. Het terugvorderen van de door de gedupeerden geleden schade is de reden waarom Woekerpolisproces de handschoen eveneens heeft opgepakt. Consumenten zijn lang voor de gek gehouden met bijzonder ingewikkelde producten om zo te hoge te verbergen. Nu is het tijd om deze schade vergoed te krijgen.